BOK: Kolbein Falkeid opplever det som få poetar opplever. I sitt syttiande år må gigantboka med samla dikt prentas i nytt opplag, han vert portrettert på TV i beste sendetid, og han vert hylla med store oppslag i avisene.
Den aldrande poeten med sitt kvite skjegg har også nådd langt ut over lyrikklesarkrinsar med sine songtekstar til gruppa Vamp. Og det er sjølvsagt ikkje tilfeldig at det er Falkeid som opplever dette.
Det vanlege
Å lesa gjennom titlane på diktsamlingane hans i «Samlede dikt», er å vekkja opp leseopplevingar frå heile mitt diktlesande liv. På ny slår det meg at han har ein merkverdig evne til å formidla på ein forståeleg måte opplevingar som er henta opp frå djupet av folks vanlege erfaringar.
Han formulerer desse gjennom poetiske bilete som brått løftar dei vidare mot gåtene. Når ein les den store mengda forståelege dikt han har gitt oss, får ein lyst å helsa poeten med eit sitat han sjølv har nytta, nemleg desse orda av Harry Martinson: «Jag älskar dig därför att du måste arbeta så hårt, och för att du är så enkel.»
Hav av dikt
Alle som har prøvd å skriva dikt veit at det så langt frå er enkelt å skriva forståeleg om innfløkte ting, slik som grunnleggjande livserfaring. Falkeid har klart det. Gong på gong.
At han som oss andre dødelege av og til har hatt med ei linje for mykje, og ein gong iblant overforbrukar ord som livet og evighet, gjer han bare meir menneskeleg og understrekar den sympatiske trongen til å verta forstått. Det er eit hav (og metaforen er ikkje tilfeldig) av dikt ein kunne ha lyst å trekka fram her, men ein av mine favorittar er det som inneheld det assosiasjonsskapande nyordet «kålrabivisdom».
Periodevis
skulle man ha vært potet eller
kålrabi.
Rotvekst
med en fosterhinne av mold
snørt igjen over kroppen.
Bare med håret
strittende opp i stengelposisjon:
periskopet
til å observere verden gjennom.
Vegetert
i myldrende matjord. Verken
vært bedrøvet eller lykkelig.
Bare vært til
Falkeid har skrive dikt om så mangt, og til så mange. Og difor har ein den klare kjensla når ein les einskilde av dikta, at dette, dette har han skrive nett til meg. Som når han i diktet «Glad dag» skriv om å «se vannets ansikt glitre for første gang i speilet, nyfødt, åpent/ med himmelen i huden» og same om å «føle stor ømhet for et helt tilfeldig tre». Falkeid viser oss ein «totalt uinteressant» mann på gata, og «sender en snusende tanke bort til buksebeinet hans».
Vennleg røst
Noko av det som er slåande gjennom alle varierte skriveprosjekt og mangfaldet av dikt, er den konsekvente underliggjande haldning som stråler gjennom alle tekstane. Og kva det er slags haldning? Det ville vore tåpeleg å prøva seia det i ein setning, som poeten treng 700 sider for å få fram nyansane i.
I sum har det likevel å gjera med den breie og famnande menneskelege erfaring og forståing: sorg, glede, vennskap og innsikt. Alt dette formidla med ei vennleg røyst, men absolutt ikkje utan sjølvironi og forstand på den bitre smaken av alt ein ikkje veit: «bunnuvitende om de viktigste ting».
Stort og ope
Den nye vesle diktsamlinga med den vakre tittelen «Vind, eple» legg seg også fint inn på slutten av dei samla dikta. Boka inneheld nokre nye Falkeid-dikt av ein slik kvalitet at ein må venda attende til dei, som det sterke «Venteværelset», som er eit veldig møte mellom kvardagsmennesket og det ævelege, det ein «var og kanskje også kunne blitt», eit stort og ope dikt kring ein død og eit oppgjer, der ein måler mennesket mot eit større perspektiv.
Logisk og forstandig er det også at begge disse bøkene då munnar ut i dikt om barndom og byrjing, og i diktet «Genetisk spindelvev» lyser den tannløse munnen som «en mjuk sigd i vuggen».
