DENNE VEKA tar spalta ein pause frå vanlig mobbing av personar og saker som suger. Møkkagreipet er bytta ut med finare reiskap for politisk-arkeologisk utgraving i regjeringa Solbergs endring av vår heimeavla konstitusjonelle praksis.

PARLAMENTARISME er tøyelig, men det konstitusjonelle prinsippet er enkelt: Regjeringa må ha tillit, eller i alle fall ikkje uttrykt mistillit, frå fleirtalet i Stortinget. «All makt i denne sal», sa Venstre-høvdingen Johan Sverdrup før 1884. Han var ikkje like klar då han utvandra frå Stortinget og fekk opphald som statsminister. Med politiske flyktningar og stadige avskallingar frå Venstre var den sverdrupske parlamentarismen i praksis: Regjeringa sit så lenge ho har fleirtal i regjeringa.

DEN HØNSVALDSKE parlamentarismen hadde dette mottoet: Det er ingen politisk situasjon, for Arbeiderpartiet har fleirtal. Parlamentarisk førar Nils Hønsvald formulerte det slik i 1959 då det blei reist mistillitsforslag mot statsråden fordi Norge hadde selt ammunisjon til Cuba mens Batista-regimet var i borgarkrig med Castro og Che Guevara: «Det vil neppe noen gang hende at noen representant for Arbeiderpartiet stemmer for et borgerlig mistillitsforslag rettet mot sitt eget partis regjering. Hvis Arbeiderpartiet av en eller annen grunn ønsker regjeringsskifte eller endring i Regjeringens sammensetning, fremmes dette ønske på annen måte enn ved åpent mistillitsvotum i Stortinget». Statsrådar i Einar Gerhardsens regjeringar sat så lenge dei hadde tillit hos landsfaderen og fleirtal i Partiets stortingsgruppe. Å bli flytta til eit anna departement eller bli fylkesmann, var alternative opsjonar.